Handel elektroniczny (inaczej e-commerce) to termin dotyczący handlu wykorzystującego Internet jako środek wymiany, komunikacji pomiędzy kupującym a sprzedającym.
Ze względu na to, że sieć internetowa nie ma bariery terytorialnej, możliwe jest dotarcie za pomocą tego medium do konsumentów na całym świecie.
Globalny handel elektroniczny daje wiele możliwości i posiada wiele ciekawych aspektów, z którymi warto się nieco szerzej zapoznać.
Ważnymi etapami w rozwoju współczesnej globalnej komunikacji były takie kwestie jak opatentowanie telegrafu wykorzystującego alfabet Morse'a, skonstruowanie klawiatury wykorzystywanej w maszynie do pisania, wynalezienie telefonu. Niekwestionowanym przełomem było zbudowanie pierwszych komputerów, a następnie pojawienie się Internetu. W 1991 roku wynaleziona została pierwsza przeglądarka internetowa.
W USA początkiem lat 90-tych pojawiła się myśl budowy narodowej infrastruktury informacyjnej. W 1997 pojawiła się propozycja stworzenia w Internecie strefy wolnego handlu. Zapoczątkowało to szybki rozwój handlu elektronicznego.
Globalny rynek elektroniczny prężnie i nieustannie się rozwija. W Polsce niestety rozwój ten nie jest tak zaawansowany jak w krajach pionierskich omawianego procesu, jednak zaobserwować można stopniowe niwelowanie określonych przeszkód.
niewystarczającą wiedzę na temat Internetu wśród kadry menadżerskiej, osób zarządzających niektórymi firmami
stosunkowo wolne łącza
zbyt mała liczba profesjonalnych dostawców Internetu
niechęć do wprowadzenia nowej organizacji w firmie i nowych zasad jej funkcjonowania.
Z pewnością korzystnie na sytuację rozwoju dobrodziejstw gospodarki elektronicznej wpływają odpowiednie uregulowania prawne, a także świadomość znaczenia kwestii rozwoju Internetu wśród kadry menadżerskiej.
Marian Niedźwiedziński w książce "Globalny handel elektroniczny" wymienia takie istotne przeszkody dotyczące omawianego zjawiska jak:
Bariera ludzka - przede wszystkim dotyczy kwestii związanych z kompetencjami poszczególnych osób (nie są się ukryć, że chociażby brak znajomości języków obcych znacząco utrudnia globalny rozwój handlu).
Bariera proceduralna - dotyczy głównie obsługi dokumentowej globalnego obrotu handlowego. Nierzadko procedury dokumentowe okazują się opóźniać różne kwestie związane z handlem i nie powodują uskutecznienia przeprowadzanych transakcji.
Bariera infrastrukturalna - dotyczy stabilności systemu walutowego, dostępności określonych usług transportowych czy bankowych, dostępność do informacji biznesowej, a także ogólny poziom bezpieczeństwa obrotu.
Bariery dotyczące handlu elektronicznego mogą być intencjonalne , czyli powodowane świadomie (zakazy handlu czy ograniczenia transportowe), lub wynikające z innych przyczyn. Istnieją niewątpliwie pewne czynniki, które skutecznie wpływają na hamowanie rozwoju handlu międzynarodowego - są to na przykład:
braki w wiedzy dotyczącej reguł gospodarki rynkowej
brak jasnych zasad w sektorze publicznym, korupcja
niedociągnięcia infrastrukturalne
zbyt skomplikowane procedury administracyjno-prawne
braki w technicznej sprawności kanałów przekazu informacji
ograniczenia eksportowe i importowe
niekorzystne otoczenie biznesu (np. ekspansja czarnego rynku).
Gospodarka elektroniczna stosuje obecnie wiele różnorodnych technologii - pocztę e-mailową, dobrodziejstwa Internetu, elektroniczny system funduszy, systemy ERP, możliwość przeprowadzania wideokonferencji, a także inne systemy ułatwiające pracę i zarządzanie firmą.
Postępująca globalizacja oraz rozwój systemów teleinformatycznych stwarza wciąż nowe możliwości prowadzenia działalności gospodarczej. Systematycznie i szybko rozwija się globalny handel elektroniczny, stopniowo likwidując bariery swojej ewolucji.