Historia e-learningu na świecie i w Polsce

Obecnie nikogo nie dziwi stosowanie nowoczesnej formy nauczania jaką jest e-edukacja. Trzeba jednak mieć świadomość, że e-learning jest wielkim postępem w dziedzinie nauki, który stwarza nam mnóstwo możliwości.

Pierwsza wiadomość dotycząca zdalnego nauczania pojawiła się w 1728 roku. Wtedy to w Stanach Zjednoczonych pojawiło się ogłoszenie nawiązujące do odbycia kursu korespondencyjnego. Zadaniem kursu było przesyłanie określonych materiałów szkoleniowych pocztą (pomiędzy osobami prowadzącymi a studentami). Pierwsze ogłoszenia w prasie, dotyczące nauki zdalnej wykorzystywały przede wszystkim listy.

Wiek XIX-sty przyniósł rozwój tej metody - większe zastosowanie niż dotychczas zdobyły kursy językowe, a także kursy stenografii na odległość. Jak takie kursy funkcjonowały? W bardzo prosty sposób - na przykład określony uczeń powielał metodą stenografii konkretny fragment Biblii, a następnie wysyłał przez pocztę do oceny.

Nauka nieustannie się jednak rozwijała i powstawały nowe techniki nauczania zdalnego - w XX-stym wieku zaczęło funkcjonować tak zwane "radio edukacyjne", wykorzystywane przede wszystkim w słabo zaludnionych częściach Australii, a następnie do nauczania ludności na wiejskich obszarach.

Rok 1945 to początek "telewizji edukacyjnej". Można było spotkać się ponad to już na początku XX wieku z możliwością uzyskania stopnia naukowego poprzez studiowanie korespondencyjne. Również przekaz satelitarny został wykorzystany do procesu nauczania.

Niewątpliwym przełomem w rozwoju zdalnego nauczania okazał się rozwój telekomunikacji cyfrowej, technik satelitarnych oraz multimedialnych. Stało się możliwe nauczanie z zastosowaniem Internetu, dające niemal nieograniczone (w porównaniu do wcześniejszych metod) możliwości komunikowania się.

Historia e-learningu w Polsce

W Polsce już w roku 1776 wprowadzone zostały kursy korespondencyjne (pierwszy zastosował je Uniwersytet Krakowski). Kolejną formą rozwoju zdalnej edukacji w Polsce było powstanie w 1886 roku tak zwanego "Uniwersytetu Latającego". Nie był on umiejscowiony w konkretnym akademickim ośrodku, stąd można go uznać za typ edukacji w formie zdalnej.

Na przełomie XIX i XX wieku natomiast powstały Powszechne Wykłady Uniwersyteckie, a także Towarzystwo Kursów Akademickich. Organizowały one kursy w formie zdalnej. W 1960 roku powstała edukacyjna telewizja "Programy szkolne", zaś lata 1966-1971 to czas tak zwanej Politechniki Telewizyjnej. Począwszy od lat 90-tych mamy do czynienia z dynamicznym rozwojem Internetu oraz zainteresowaniem edukacją na odległość. Nie tylko coraz więcej uczelni wprowadza możliwość studiowania na tej zasadzie, ale również osoby organizujące różnego rodzaju szkolenia i kursy doceniają jej pozytywne strony.

Pedagokika e-edukacji

1. Kognitywizm - koncentruje się zarówno na etapie kognitywnym w przyswajaniu wiedzy, jak i na funkcjonowaniu mózgu.

2. Emocjonalizm - dotyczy przede wszystkim emocjonalnych aspektów nauki (np. związanych z motywacją).

3. Behawioryzm - koncentruje sie na umiejętnościach oraz behawioralnych efektach uczenia się.

4. Kontekstualizm - bazuje w największym stopniu na społecznych kwestiach, które mogą wpływać na proces uczenia się (będzie to na przykład praca pod presją).
    

Uniwersytety otwarte

W publikacji "Wybrane zagadnienia e-edukacji" pod redakcją Leszka Rudaka możemy znaleźć mnóstwo interesujących badań dotyczących zagadnień szeroko pojętej e-edukacji. W związku z tym, iż popularność tej formy nauczania dynamicznie wzrasta i systematycznie zyskuje nowych zwolenników, wielu naukowców podejmuje się badania i wyjaśniania zjawiska e-learningu.

Ogólnie wiadomo, że prawidłowo funkcjonujący system edukacji i rozwój metod z nią związanych jest podstawą postępu poszczególnych państw w obecnym świecie.

Wśród aspektów wpływających na system kształcenia nie bez znaczenia są:

• procesy demograficzne zachodzące na świecie

• postępująca globalizacja

• coraz bardziej skomplikowane mechanizmy kierowania państwem

• rosnące wymagania względem poziomu wiedzy poszczególnych osób i ich kwalifikacji - rozwój technologii informacyjnych, cyfryzacja pokazują jak wiele jeszcze jest do poznania i do odkrycia.
   

Zatem już w 60-tych latach XX wieku można było dostrzec braki w podstawowej budowie systemu nauczania (czyli na tradycyjnym szkolnictwie podstawowym, średnim, wyższym). Początkiem lat 70-tych pojawiła się myśl stworzenia tak zwanego uniwersytetu otwartego. Miał być w szczególności użyteczny dla osób, które pracują zawodowo i dysponują niewielką ilością czasu, a także dla osób, które nie mają możliwości uczyć się stacjonarnie z innych względów. W 1969 roku powstał pierwszy taki uniwersytet (The Open University) w Wielkiej Brytanii.

Cechą uniwersytetu otwartego było przede wszystkim to, iż był on otwarty na różne osoby, różne metody kształcenia i pomysły, nie było dla niego barierą również pochodzenie czy miejsce zamieszkania osób chcących się tam uczyć. Bardzo szybko pomysł uniwersytetów otwartych, oferujący możliwość kształcenia na odległość zyskał zwolenników w innych krajach, szczególnie Europy Zachodniej. Uniwersytety otwarte do dnia dzisiejszego swoją działalnością przynoszą wiele korzyści i są istotnym uzupełnieniem modelu uniwersytetu tradycyjnego.

Uniwersytety wirtualne

Terminem "uniwersytet wirtualny" określa się taki uniwersytet, który nie ma stacjonarnych budynków i tradycyjnych sal wykładowych. Proponuje zatem swoim uczniom techniki nauczania na odległość i kursy zdalne. Znane są również przypadki, gdzie uniwersytety tradycyjne proponują studentom obok tradycyjnej oferty edukacyjnej możliwość częściowego lub całościowego studiowania w formie zdalnej.

Przykładem uniwersytetów wirtualnych są:

• VHB - Virtuelle Hochschule Bayern.

• UKHEP - Healthcare Education Partnership.

• MENU - Model for a European Networked University.

• WUN - The Worldwide Universities Network.
   

Uniwersytety wirtualne wciąż się rozwijają i definiują swoją specyfikę. W skali europejskiej pomocne są jako platforma wymiany określonych doświadczeń pomiędzy uczelniami. Dzięki możliwości zdalnego nauczania pokonana została bariera terytorialna nauczania - student nie musi się fizycznie przemieszczać, aby na przykład skorzystać z określonego kursu i pogłębić swoje wiadomości na dany temat.