Prawa autorskie w internecie - co i kiedy chroni

Prawa autorskie to zbiór uprawnień należnych danemu autorowi. Chronią one interesy twórców i upoważniają do współdecydowania o sposobie korzystania z danego dzieła czy produktu.

Znajomość kwestii ochrony praw autorskich w Internecie znacznie ułatwia funkcjonowanie w sieci i uwrażliwia na ewentualne przejawy łamania tych praw.

Funkcje praw autorskich

• Sprawiają, że twórcy otrzymują należne zyski z tytułu stworzenia określonego dzieła.

• Minimalizują straty przedsiębiorstw promujących określone dzieła, utwory, produkty.

• Minimalizują straty państwa dotyczące ograniczenia odprowadzanych podatków.

• Stymulują twórczość autorów, pozwalają im czerpać satysfakcję materialną z wykonywanej pracy.
   

Co może być przedmiotem praw autorskich

Przedmiotów praw autorskich może być wiele i ciężko jest jednoznacznie i rozłącznie wyszczególnić wszystkie przedmioty, które mogą się do aspektu praw autorskich zaliczyć.

Nie mniej jednak omawiane prawa najczęściej dotyczą zagadnień utworów słownych, literackich, naukowych, fotograficznych, plastycznych, architektonicznych, muzycznych, audiowizualnych i innych.

Co nie jest przedmiotem praw autorskich

Istnieją pewne aspekty szeroko pojętej twórczości, które nie wykorzystują ochrony praw autorskich. Będą to zagadnienia dotyczące urzędowych dokumentów, nieskomplikowanych opisów prasowych, oczywistych teorii naukowych czy też znaków firmowych stosowanych w celach informacyjnych.

Jakie korzyści prawo autorskie daje twórcy

Przede wszystkim autor ma oficjalne prawo do autorstwa utworu, rozpowszechniania go pod wyznaczonym pseudonimem, kontroli nad aspektem korzystania z niego. Prawa autorskie chronią zatem więź twórcy z jego dziełem. Nie można się tych praw zrzec, nie można ich także zbyć.

Naruszenie praw autorskich w sieci

Zdarza się iż wykorzystanie Internetu narusza normy prawne - chociażby te dotyczące praw autorskich innych osób. Nie da się ukryć, że siec to miejsce, gdzie stosunkowo łatwo możemy rozpowszechniać określone materiały czy utwory (nie zawsze za zgodą twórców dzieła).

W związku z tym, iż sieć ma określoną specyfikę również do kwestii praw autorskich należy podchodzić stosunkowo ostrożnie. Oczywiście nie należy powielać treści stron internetowych czy bezmyślnie kopiować i wklejać tekstów. Wystarczy jednak podać źródło i wykorzystanie elementów określonej treści stanie się możliwe. Internet proponuje nam bogactwo wiedzy i możliwości - ale należy z tego rozsądnie i uważnie korzystać.

Łatwość rozpowszechniania utworów w Internecie sprawia, że stosowane są różnego rodzaju zabezpieczenia o charakterze technicznym, które mają za zadanie doprowadzenie do wykorzystywania dzieł autorskich zgodnie z obowiązującym prawem.

Prawa autorskie a programy komputerowe

Program komputerowy to pewnego rodzaju algorytm, który zapisany jest w języku programowania. Jest to aplikacja, która ma za zadanie wykonywać przypisane jej działania i zawiera w sobie dwa główne elementy: interfejs i algorytm. W związku z kwestią praw autorskich należy pamiętać, że korzystanie z wielu programów wiąże się z nabyciem określonej licencji. Tylko w przypadku nabycia tej licencji korzystanie z danego programu określić można jako zgodne z prawem. Nie mniej jednak zakup programu komputerowego nie oznacza, że stajemy się właścicielami tego programu. Możemy jedynie legalnie go użytkować.

Najczęstsze typy licencji na podstawie których można nabyć programy komputerowe to:

• licencje komercyjne

• Shareware

• Freeware

• Adware

• GNU General Public License

• Public domain.
   

Co zrobić gdy ktoś naruszy nasze prawa autorskie

W przypadku naruszenia przez inną osobę naszych praw autorskich, przysługuje nam prawo dochodzenia naszych roszczeń. Jeśli posiadamy dowód naruszenia naszych praw możemy złożyć pozew do Sądu Cywilnego.

Musimy w nim sprecyzować co jest przedmiotem sporu i kogo obarczamy naruszeniem naszych praw autorskich. Internet jest medium cechującym się duża anonimowością, dlatego nie zawsze wiemy kto konkretnie nasze prawa naruszył - wtedy możemy posłużyć się numerem IP. Musimy zatem podjąć odpowiednie kroki, aby udostępnione nam zostały dane osobowe osoby, którą podejrzewamy o łamanie prawa w związku z naszą twórczością. Poprosić o pomoc możemy w tym zakresie firmę dostarczającą usługi dostępu do Internetu.

Ta firma nie ma jednak obowiązku tych danych nam udostępniać, jeśli nie wykażemy, iż nasze dobra osobiste rzeczywiście zostały naruszone. Zdarzają się niestety przypadki, że numer IP jest bardzo trudny do zidentyfikowania.